در سال ۱۴۰۴، دولت ایران نرخ خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های خورشیدی را به‌روز کرد تا سرمایه‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر جذاب‌تر شود. در این مقاله نرخ‌های ابلاغ‌شده، شرایط و تأثیرات آنها را به تفصیل بررسی می‌کنیم. کلمه کلیدی خرید تضمینی برق خورشیدی در این بحث نقش محوری دارد.
مفهوم خرید تضمینی برق خورشیدی
خرید تضمینی برق خورشیدی قراردادی است که طی آن دولت متعهد می‌شود برق تولیدشده از نیروگاه‌های خورشیدی غیردولتی را به مدت معینی با قیمتی تعیین‌شده خریداری کند. این مکانیسم در ایران مبتنی بر قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی و آیین‌نامه‌های مرتبط اجرا می‌شود و هدف آن تشویق سرمایه‌گذاران به تولید انرژی پاک است.
ضوابط کلی ابلاغ‌شده در ۱۴۰۴
وزیر نیرو در اوایل سال ۱۴۰۴، ضوابط و نرخ جدید خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر را به ساتبا ابلاغ کرد.
از نکات مهم این ابلاغیه:
-
دوره قرارداد خرید تضمینی برق معمولاً ۲۰ ساله به صورت ریالی (ماده ۶۱) است.
-
قراردادهایی که به روش فروش ارزی یا دوره کوتاه‌تر هستند نیز پیش‌بینی شده است.
-
نرخ‌ها بر اساس ظرفیت نیروگاه تفکیک شده‌اند و هر سال قابل تعدیل بر اساس تورم هستند.
-
برای نیروگاه‌هایی که پیش از این قرارداد دارند، امکان اصلاح قرارداد به نرخ جدید در چارچوب ضوابط وجود دارد.
-
برای نیروگاه‌های خورشیدی متعلق به اقشار کم‌درآمد یا مدارس، ضریب تشویقی ۱.۲ برابر نرخ پایه اعمال شده است.
تعرفه سال ۱۴۰۴ بر حسب ظرفیت نیروگاه
نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق خورشیدی در ۱۴۰۴ به شرح زیر اعلام شده است:
| ظرفیت نیروگاه | نرخ پایه (ریال به ازای هر کیلووات ساعت) |
|---|---|
| تا ۲۰۰ کیلووات | ۳۸٬۲۰۰ |
| بین ۲۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات | ۳۱٬۵۰۰ |
| بین ۱ مگاوات تا ۱۰ مگاوات | ۲۸٬۰۰۰ |
همچنین، برای نیروگاه‌های حمایتی کوچک (مثلاً ۵ کیلوواتی برای مددجویان و پروژه‌های مدرسه‌ای) نرخ خرید با ضریب ۱.۲ برابر نرخ پایه به ۴۵٬۸۴۰ ریال اعلام شده است.
این نرخ‌ها نشان‌دهنده افزایش چشمگیر نسبت به سال‌های قبل است؛ به‌طوری که نرخ نیروگاه‌های کوچک نسبت به گذشته حدود ۵۳ درصد افزایش داشته است.
روش‌ها و گزینه‌های فروش برق
برای فروش برق خورشیدی در قالب قرارداد خرید تضمینی، روش‌های زیر معمولاً امکان‌پذیر هستند:
فروش ریالی ۲۰ ساله (ماده ۶۱)
این روش معمول‌ترین روش است که دولت متعهد می‌شود برق تولیدی را به صورت ریالی و با نرخ تضمینی برای ۲۰ سال بخرد.
فروش ارزی ۶ ساله (ماده ۱۲)
در این قرارداد، بخشی از برق تولیدی به صورت ارزی به فروش می‌رسد و دوره قرارداد کوتاه‌تر است.
عرضه در تابلوی سبز بورس انرژی
در برخی شرایط، امکان فروش برق تولیدی در بورس انرژی فراهم است؛ به این معنا که قیمت برق ممکن است به نرخ بازار بورس نزدیک‌تر شود.
تأثیرات تعرفه جدید بر سرمایه‌گذاران
افزایش تعرفه خرید تضمینی برق خورشیدی در ۱۴۰۴، چند اثر مثبت به دنبال دارد:
-
کاهش دوره بازگشت سرمایه: با نرخ‌های جدید و تعرفه‌های بالا، پروژه‌های خورشیدی توان بازگشت سرمایه در بازه کوتاه‌تری نسبت به گذشته پیدا می‌کنند.
-
افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری: نرخ بالاتر برای ظرفیت‌های گوناگون، انگیزه سرمایه‌گذاران را برای ورود به حوزه انرژی خورشیدی تقویت کرده است.
-
حمایت از نیروگاه‌های کوچک و اجتماعی: استفاده از ضریب تشویقی ۱.۲ برای پروژه‌های کوچک، کمک می‌کند مناطق محروم یا پروژه‌های مدرسه‌ای نیز به این حوزه وارد شوند.
نکات قابل توجه برای متقاضیان
اگر قصد دارید وارد حوزه تولید برق خورشیدی شوید، لازم است به موارد زیر دقت کنید:
-
انتخاب ظرفیت مناسب: محاسبه میزان مصرف و ظرفیت بهینه مهم است تا پروژه مقرون به صرفه باشد.
-
منطقه جغرافیایی: تابش خورشیدی منطقه تأثیر قابل توجهی بر درآمد دارد.
-
کیفیت تجهیزات: انتخاب پنل‌ها، اینورتر و سیستم‌های کمکی با کیفیت بالا بازده پروژه را بالا می‌برد.
-
هزینه‌های شبکه و اتصال: برای نیروگاه‌هایی که خارج از انشعاب قرار دارند، هزینه توسعه و اتصال به شبکه بر عهده سرمایه‌گذار است.
-
بررسی امکان اصلاح قرارداد: اگر قبلاً قراردادی دارید، امکان اصلاح به نرخ جدید را در مقررات بررسی کنید.
جمع بندی
در سال ۱۴۰۴، نرخ خرید تضمینی برق خورشیدی در ایران با افزایش چشمگیر همراه بوده و برای نیروگاه‌های کوچک تا متوسط، تعرفه‌های جذابی تعیین شده است. این اقدام دولت با هدف تشویق سرمایه‌گذاران به تولید برق پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است. اگر قصد فعالیت در این حوزه را دارید، بررسی دقیق نرخ‌ها، شرایط قراردادی و هزینه‌ها ضروری است تا پروژه شما به صرفه و پایدار باشد.
